Loading...
mqrdK msgilaj< Ôúka fidhd l< .fõIKh
b;d ÈhqKq msgilaj< Ôùka msßila" mqrdKfha" mD:súhg meñK udkj b;sydifha fjkila we;s l< njg idlaIs ;sfnkafka fl!;=l jia;=" f,ka Ñ;%" leghï" uQ¾;s muKla fkdj wNsryia is;shula mjd we;s nj iaúÜi¾,ka; cd;sl tßla fjdkavhslkaf.a .fõIK jd¾;dj, oelafjhs'jir 45 la mqrd fjdkavhslka isÿ l< .fõIK we;=<;a lrñka m< l< fmd; m;" fjí msgq wo;a w;sYhska ckms%hh' fjdkavhslkaf.a lD;s w;=ßka jvd;a m%lg 1968 § uqo%Kh flreKq ‘peßhÜia T*a o f.daÙia’ h' fjdkavhslka ,shQ fmd;a ñ,shk 60 lg jvd wf,ú ù we;s w;r tajd NdId 40 lg mßj¾;kh ù we;' fjdkavhslka Wmkafka 1935 wfma%,a 14 jeksod h' fjdkavhslkaf.a .fõIK weiqßka rEmjdyskS l;d ud,d iy Ñ;%mg mjd ks¾udKh ù we;'
tßla fjdkavhslka |
Bðma;=fõ msróv ta w;ßka lemS fmfkhs' wm okakd mßÈ bmerKs ñir jeishka msróv bÈ lf<a foúhka Wfoidh' ñir jeishka foúhka f,i úYajdi lf<a" wyiska fmdf<djg iïm%dma; jQ msßilah' fgdka .Kkla nr ñ,shk 250 lg jvd fhdaO yqKq.,a l=Üáj,ska msróv ks¾udKh lsÍug kï ñir jeishkag ÈhqKq ;dlaIKhla ;sìhq hq;=hs' tfy;a" tjeks ÈhqKq ;dlaIKhla Tjqkag ;snqKdo hkakg mqrdúoHd{hkag ms<s;=re §ug yelshdjla ,eî ke;' msróv yeÿfõ ñir jeishkau o hkak iy;slj Tmamq lsÍug o lsisÿ m%n, idlaIshla fyda weiska ÿgq idlaIshla fyda ke;'
.Sid msróvh |
msróvh bÈ l<d hehs mejefikafka jir úis foll ld,iSudjla we;=<;h' msróvh idod ksu l<d hehs mejefikafka ls%'mQ' 2560 jif¾§h' mqrdK msgilaj< Ôùka .ek woyia m< lrk úoaj;=ka fmkajd fok mßÈ" th tfia úh fkdyelsh' msróvh bÈ lsÍug wjYH fhdaO nr .,a l=áá lmd fjka lsÍu" m%jdykh" ksis f,i f.dv .eiSu meje;s fkdÈhqKq ;dlaIKh hgf;a jir 22 lska l< fkdyels fohls'
th jir 22 lska l<d kï" iEu ;;a;amr kjhlg jrla" .,a l=áá lmd fjka lsÍu" m%jdykh" ksis f,i f.dv .eiSu isÿ l< hq;= fjhs' th l< yels fohlaoehs fjdkavhslka úuid isà' j¾;udkfha ÈhqKq ;dlaIKh fhdod .ksñka mjd jir 22 lska fujeks ks¾udKhla l< fkdyels nj o fjdkavhslka ish .fõIKj,ska ;yjqre lr f.k we;' .Sid msróvh jeks msróvhla j¾;udkfha ;dlaIKh fhdod .ksñka jir 22 lska bÈlsÍug fkdye;s hehs j¾;udkfha isák w;s olaI bkaðfkarefjda mjd mji;s'
.Sidys fhdaO msróv yeÿfõ fldfyduo lsh,d kHdhhka .Kkdjla bÈßm;a ù we;' msgilaj< Ôùkaf.a ueÈy;aùula u.ska" èjks ;rx. fhdod f.k .,a l=Üá mdfjkak i,iajd tlg f.dv .eiSu" oyia .Kka jy¨ka" yd fiajlhka tla ù ,Sjr" ,S fldgka" lU fhdodf.k .,a l=Üá weof.k f.dia tl,eia lsÍu wdÈh ta kHdhhka w;rg we;=<;a fjhs' tfy;a i;Hh l=ulaoehs ;yjqre ù ke;' msróv idod we;af;a" fhdaO nr .,a l=Üá b;du ksjerÈ j tlsfklg iïnkaO lsÍfuks' b;d ishqï tyd fuyd ùulaj;a tajdfha olskak fkd,efnhs' kùk ;dlaIKfhka msß j¾;udk ks¾udKlrejkagj;a tf,i b;d ksjerÈj iy iQlaIuj ks¾udKhla lsßug yelshdjla ke;'
.%ekhsÜ iy lsß.revj,ska msróvj, we;=<; fidfydka .eí ks¾udKh lsÍu ;j;a úiañ; lghq;a;ls' msróv we;=<; ks¾udKh lr we;af;a" b;d u msßisÿjh' b;d u ksjerÈjh' mqrdK ñir jeishkag ;dlaIKhla fkdue;s j oE;aj,ska muKla fujeks ks¾udKhla lf<a flfiao @ Tjqkag msgilaj<ska meñKs wuq;a;kaf.a iydh ysñjqKdo @
‘ñksidf.a bkaðfkare úialï .ek ud lsisfia;a u th wj;lafiare lrkafka;a keye' ta;a mqrdK ñksid yeÿ iuyr iaudrl yd ks¾udK lroa§ mqrdK ñksidg ldf.a fyda Woõjla uÛ fmkaùula ,eì,d ;sfnkak ´kE' Tjqkag ;ksj u tjeks ks¾udKhla l< yels jkafka keye'’ mqrK msgilaj< Ôùka .ek .fõIK lrk wefußldkq cd;sl f–ika udfg,a lshd isà'
ñirfha idïm%odhsl l;d mqj;aj, i|yka jk wkaoug" msróv ks¾udKh lrkq ,enqfõ ijqßÜ kï mdrdfjda úisks' ijqßÜ hkq ysnDD ckhdf.a bfkdla kue;a;dgh' bfkdla hkq mqrdK f;ia;fïka;=fõ i|yka wkaoug wkd.; jla;Djrfhls' bfkdla .ek i|yka mqrdK fmd; m; fndfyduhla ;sfí' ta w;ßka ‘nqla T*a bfkdla’ kue;s fmd; jeo.;a ;ekla .kS' wyfia isg meñKs wuq;a;ka msßilg bfkdla yuqjqKq nj;a" tu wuq;a;ka bfkdlag oekqu ÿka nj;a tys i|yka fjhs' jir oyia .Kkla .; jqk;a úkdY fkdjk wdldrfha f.dvke.s,s bÈlsÍug fuu wuq;a;ka msßi bfkdlag Wmfoia ÿka nj tu fmdf;a jeä ÿrg;a i|yka fjhs'
fjdkavhslka ta .ek fufia woyia olajd isà'
‘ñksidf.a bkaðfkare úialï .ek ud lsisfia;a u th wj;lafiare lrkafka;a keye' ta;a mqrdK ñksid yeÿ iuyr iaudrl yd ks¾udK lroa§ mqrdK ñksidg ldf.a fyda Woõjla uÛ fmkaùula ,eì,d ;sfnkak ´kE' Tjqkag ;ksj u tjeks ks¾udKhla l< yels jkafka keye'’ mqrK msgilaj< Ôùka .ek .fõIK lrk wefußldkq cd;sl f–ika udfg,a lshd isà'
ñirfha idïm%odhsl l;d mqj;aj, i|yka jk wkaoug" msróv ks¾udKh lrkq ,enqfõ ijqßÜ kï mdrdfjda úisks' ijqßÜ hkq ysnDD ckhdf.a bfkdla kue;a;dgh' bfkdla hkq mqrdK f;ia;fïka;=fõ i|yka wkaoug wkd.; jla;Djrfhls' bfkdla .ek i|yka mqrdK fmd; m; fndfyduhla ;sfí' ta w;ßka ‘nqla T*a bfkdla’ kue;s fmd; jeo.;a ;ekla .kS' wyfia isg meñKs wuq;a;ka msßilg bfkdla yuqjqKq nj;a" tu wuq;a;ka bfkdlag oekqu ÿka nj;a tys i|yka fjhs' jir oyia .Kkla .; jqk;a úkdY fkdjk wdldrfha f.dvke.s,s bÈlsÍug fuu wuq;a;ka msßi bfkdlag Wmfoia ÿka nj tu fmdf;a jeä ÿrg;a i|yka fjhs'
fjdkavhslka ta .ek fufia woyia olajd isà'
ta lshkafka msróv ks¾udKh lf<a ukqIHhka' yenehs wyfia isák wdrlaIlhkaf.a uÛ fmkaùu wkqjhs' wyfia wdrlaIlhka lshkafka foújre' wo wm msgilaj<hka hehs lshkafka" w;S;fha fï foújreka hehs lS msßig fjkak neßo @
f,dalfha mqÿu y;g we;=<;a msróvh mqrd úoHd wNsryila muKla fkdfõ" wmQre ydialula o fjhs' 1877 jif¾ § wd;¾ weka;sfhdf,dacka fcdaima ihsia meyeÈ,s lr ÿka wkaoug" .Sid ys fhdaO msróvh we;=¿ fiiq msróv fol bÈlr ;sfnkafka f,dalfha yß ueoh' msróv bÈ lr we;af;a" mD:súfha È. u wlaIxYlh yd foaYdxIlh yuq jk ia:dkfhah' mD:súfha uq¿ NQñ ialkaOfha u flakao% ia:dkh f,i ie,flkafka o t;ekh' tmuKla fkdj" ud,sudjl fldka y;r msróvfha fldka y;rg iumd; fjhs' tfy;a msróv bÈ l< wjêfha§ ud,sud ;snqfKa ke;' ud,sudj ks¾udKh lf<a Bg wjqreÿ oyia .Kklg;a miqjhs' fuh we;a;gu mqÿuhla fkdfõo @
Bðma;=fõ muKla fkdj" f,dj fiiq rgj,;a msróv olskakg ,eîu ;j;a mqÿuhls' f,dfjka yqol,d jQ meis*sla id.r ¥m;aj, mjd msróv bÈlr ;sfí' ol=Kq wefußldfõ;a fulaisfldafõ;a msróv olskak ,efí' bkaÈhdfõ o msróv we;' w;S;fha § msróv ks¾udK l,dj f,dj mqrd me;sreKq Wkaudohla fuka fmfkk nj fjdkavhslka mjihs' uqyqÈka yd f.dvìñka fjka j Ôj;a fjk" lsisod tlsfkld uqK fkd.eiqKq tlsfklg fjkia ck ixialD;Ska" msróv hkqfjka wo wm y÷kajk yevhg wkql+,j ks¾udK lf<a flfia o hkak wNsryils' iajrEmfha fjkialï ;snqK o msróv wdlD;sh yeu ixialD;shlg u fmdÿ njla olskak ,efí'
uOHu fulaisfldafõ jir fooyilg jvd me/qKs k.rhl kgUqka olskak ,efí' fuu k.rh kï lr we;af;a ‘áfhdaájldka’ hkqfjks' tys ir, w¾:h ‘foúhkaf.a mqrjrh’ hkakh' ‘ysre’f.a msróv kñka ye¢kafjk msróvhla fï k.rh ueo bÈlr ;sfí' yevfhka iudk jqk;a Bðma;=fõ msróvj,g jvd fulaisfldafõ iy ,;ska wefußldfõ kgnqka jQ msróvj, fmkqu fjkiah'
mqÿuhlg fuka ‘áfhdaájldka’ ysref.a msróvfha m%udKh ñirfha .Sid msróvfha m%udKhg yßhg u iudkh' th wyUq isÿùulao @ ke;skï msróv fol u ks¾udKh lrkq ,enqfõ tl u ks¾udKlrejka msßila úiska o @ mqrdK msgilaj< Ôùka .ek u; m< lrk úoHd{hka fufia wmQre woyila bÈßm;a lr ;sfí' ‘ñir yd mqrdK fulaisflda jeishkag msróv yokak W.kajkak we;af;a tlu msgilaj< Ôùka msßila' tfyu ke;skï msróv yeÿfõ f,dj mqrd ixpdrfha fhÿKq mqrdK ixpdrlhka msßila' Tjqka jir .Kkla mqrd tla ;ekl isg ;j;a ;eklg .uka l<d'
mqrdúoHd;aul m%d;syd¾hhla" ks¾udKlrejkaf.a oialula" lshk foa kï tlfy<d u ms<s.kak álla wudrehs fkao @’ tu úoHd{fhda úuid isá;s'
áfhdaájldka k.rfha ‘ysre’f.a msróvhg wu;rj ‘i÷’f.a msróvh kñka ye¢kafjk msróvhl=;a olskak ,efí' mqrdjD;a;j,g wkqj fuu msróv bÈ l< nj mejefikafka fhdaOhkah' Tjqka fï msróv ks¾udKh lr we;af;a" f,dalh úkdY jk fudfydf;a§ hehs fi,a ,smsj, i|yka ù we;' weiafgla iy udhdjrekaf.a úYajdij,g wkqj w;S;fha § wfma f,dalh isõjrlaa úkdY ù ;sfí' ta" whsiaj,ska" iq<Ûska" .skafkka yd c,fhks' udhd le,ekavrhg wkqj 2012 jif¾ § o f,dalh úkdY jk njla i|yka jqj;a tjekakla isÿjQfha ke;' flfia kuq;a f,dalh úkdY jqKehs mejefik iEu wjia:djl§u ñksid h<s f,dalh ks¾udKh lr,d ;sfí' áfhdaájldka k.rh ks¾udKh lr ;sfnkafka;a tjeks f,dal úkdYhla isÿùfuka miqjhs'
Bðma;=fõ muKla fkdj" f,dj fiiq rgj,;a msróv olskakg ,eîu ;j;a mqÿuhls' f,dfjka yqol,d jQ meis*sla id.r ¥m;aj, mjd msróv bÈlr ;sfí' ol=Kq wefußldfõ;a fulaisfldafõ;a msróv olskak ,efí' bkaÈhdfõ o msróv we;' w;S;fha § msróv ks¾udK l,dj f,dj mqrd me;sreKq Wkaudohla fuka fmfkk nj fjdkavhslka mjihs' uqyqÈka yd f.dvìñka fjka j Ôj;a fjk" lsisod tlsfkld uqK fkd.eiqKq tlsfklg fjkia ck ixialD;Ska" msróv hkqfjka wo wm y÷kajk yevhg wkql+,j ks¾udK lf<a flfia o hkak wNsryils' iajrEmfha fjkialï ;snqK o msróv wdlD;sh yeu ixialD;shlg u fmdÿ njla olskak ,efí'
uOHu fulaisfldafõ jir fooyilg jvd me/qKs k.rhl kgUqka olskak ,efí' fuu k.rh kï lr we;af;a ‘áfhdaájldka’ hkqfjks' tys ir, w¾:h ‘foúhkaf.a mqrjrh’ hkakh' ‘ysre’f.a msróv kñka ye¢kafjk msróvhla fï k.rh ueo bÈlr ;sfí' yevfhka iudk jqk;a Bðma;=fõ msróvj,g jvd fulaisfldafõ iy ,;ska wefußldfõ kgnqka jQ msróvj, fmkqu fjkiah'
mqÿuhlg fuka ‘áfhdaájldka’ ysref.a msróvfha m%udKh ñirfha .Sid msróvfha m%udKhg yßhg u iudkh' th wyUq isÿùulao @ ke;skï msróv fol u ks¾udKh lrkq ,enqfõ tl u ks¾udKlrejka msßila úiska o @ mqrdK msgilaj< Ôùka .ek u; m< lrk úoHd{hka fufia wmQre woyila bÈßm;a lr ;sfí' ‘ñir yd mqrdK fulaisflda jeishkag msróv yokak W.kajkak we;af;a tlu msgilaj< Ôùka msßila' tfyu ke;skï msróv yeÿfõ f,dj mqrd ixpdrfha fhÿKq mqrdK ixpdrlhka msßila' Tjqka jir .Kkla mqrd tla ;ekl isg ;j;a ;eklg .uka l<d'
mqrdúoHd;aul m%d;syd¾hhla" ks¾udKlrejkaf.a oialula" lshk foa kï tlfy<d u ms<s.kak álla wudrehs fkao @’ tu úoHd{fhda úuid isá;s'
áfhdaájldka k.rfha ‘ysre’f.a msróvhg wu;rj ‘i÷’f.a msróvh kñka ye¢kafjk msróvhl=;a olskak ,efí' mqrdjD;a;j,g wkqj fuu msróv bÈ l< nj mejefikafka fhdaOhkah' Tjqka fï msróv ks¾udKh lr we;af;a" f,dalh úkdY jk fudfydf;a§ hehs fi,a ,smsj, i|yka ù we;' weiafgla iy udhdjrekaf.a úYajdij,g wkqj w;S;fha § wfma f,dalh isõjrlaa úkdY ù ;sfí' ta" whsiaj,ska" iq<Ûska" .skafkka yd c,fhks' udhd le,ekavrhg wkqj 2012 jif¾ § o f,dalh úkdY jk njla i|yka jqj;a tjekakla isÿjQfha ke;' flfia kuq;a f,dalh úkdY jqKehs mejefik iEu wjia:djl§u ñksid h<s f,dalh ks¾udKh lr,d ;sfí' áfhdaájldka k.rh ks¾udKh lr ;sfnkafka;a tjeks f,dal úkdYhla isÿùfuka miqjhs'
msróv jeks fuu oejeka; ks¾udK bÈlf<a wehs @ tajdfha wruqK l=ulao @ we;euqka mjikafka" ñirfha rcjreka jQ mdrdfjda Tjqkaf.a n,mq¿jkaldrlï fmkaùug fhdaO msróv ks¾udKh l< njh' tfia ke;skï me/qkakka" wmj oud hkakg fmr wmg hula b;sß lr .shd fjkak mq¿jks' msróv bÈ lf<a wehs hkak mqrdK ñir f,aLkj, i|yka fjhs' ta wkqj" msróv bÈlr we;af;a oekqu .nvd lsÍugh' úYajfha ryia" úYajfha oekqu ukqIH j¾.hdg ,nd §ugh' fï oekqu wmg ÿkakd hehs mejefikafka foúhka úisks' tmuKla fkdj" ñirfha msróv kslïu kslï mdrdjkaf.a fidfydka .eí fkdjk nj meyeÈ,sh'
,xld§m weiqßks
,xld§m weiqßks
Loading...
Post a Comment